Πως λειτουργεί το γαστρικό μανίκι – γαστρεκτομή (sleeve) και ποια άτομα αφορά;

Το γαστρικό μανίκι (ή αλλιώς γαστρεκτομή sleeve) λειτουργεί με διάφορους μηχανισμούς. Κατ’ αρχήν είναι περιοριστική επέμβαση, που μειώνει τη χωρητικότητα του στομάχου και άρα την κατανάλωση τροφής και θερμίδων. Όμως φαίνεται ότι ο πιο σημαντικός τρόπος λειτουργίας είναι η αλλαγή στις ορμόνες του γαστρεντερικού. Στο τμήμα του στομάχου που αφαιρείται υπάρχει μια περιοχή που λέγεται θόλος του στομάχου, στην οποία παράγεται μια ορμόνη που λέγεται Γκρελίνη και χαρακτηρίζεται ως η ορεξιογόνος ορμόνη του σώματος. Η αφαίρεση του θόλου του στομάχου συνοδεύεται από μείωση της παραγωγής γκρελίνης και μείωση της όρεξης, ενώ η μείωση της χωρητικότητας του στομάχου προκαλεί ταχύτερο αίσθημα κορεσμού. Ο συνδυασμός των δυο κάνει το γαστρικό μανίκι ιδανική επέμβαση για ταχεία σημαντική απώλεια βάρους και βελτίωση του ελέγχου του σακχάρου αίματος στους διαβητικούς.

Ποιους ασθενείς αφορά το γαστρικό μανίκι (sleeve);

Είναι πολύ σημαντική η επιλογή των ασθενών που θα υποβληθούν σε επιμήκη γαστρεκτομή. Είναι ιδανική επέμβαση σε άτομα που τρώνε μεγάλα γεύματα και επωφελούνται από τον περιορισμό όγκου γευμάτων που προσφέρει η επέμβαση. Το γαστρικό μανίκι δεν είναι καλή επιλογή για άτομα που παχαίνουν επειδή τρώνε γλυκά και λιπαρά φαγητά, ή τσιμπολογούν συνεχώς κατά τη διάρκεια τις μέρας, καθώς ο μικρός όγκος των γευμάτων επιτρέπει να παίρνουν πολλές θερμίδες και να χάνουν λιγότερο βάρος.

Πως γίνεται το γαστρικό μανίκι;

Η επέμβαση για το γαστρικό μανίκι γίνεται υπό γενική αναισθησία. Μέσω 4-5 μικρών τομών αφαιρούμε περίπου 80% του στομάχου, με το τμήμα του στομάχου που παραμένει να μοιάζει με μανίκι (sleeve) ή σωλήνα και να έχει χωρητικότητα 100-200ml.

Ο ασθενής ξεκινάει να πίνει υγρά μερικές ώρες μετά το τέλος της επέμβασης, και υδαρείς τροφές το επόμενο πρωί.

Η μετεγχειρητική νοσηλεία μετά από το χειρουργείο διαρκεί μέχρι 48 ώρες, και μετά το εξιτήριο ακολουθείται ειδική διατροφή για 4-6 εβδομάδες.

Ο κίνδυνος επιπλοκών είναι εξαιρετικά χαμηλός, με την κυριότερη, που είναι η διαφυγή γαστρικού υγρού στην κοιλιά λόγω κακής επούλωσης, να είναι μέχρι 1%, και πλήρως αντιμετωπίσιμη.

Αποτέλεσμα μετά από γαστρικό μανίκι (γαστρεκτομή sleeve)

Η επιστροφή στις συνήθεις ασχολίες μετά από μία επέμβαση γαστρεκτομή sleeve είναι ταχύτατη, μέχρι και συντομότερη της μιας εβδομάδας σε κάποιες περιπτώσεις. Κατά μέσο όρο το αποτέλεσμα σε απώλεια βάρους μετά από γαστρικό μανίκι ανέρχεται στο 60-70% του Επιπλέον Σωματικού Βάρους, με τους πιο αποφασισμένους και αφοσιωμένους ασθενείς να καταφέρνουν να χάσουν πολύ περισσότερο από αυτό. Το πιο σημαντικό είναι ότι αυτό επιτυγχάνεται με μια σχετικά απλή ασφαλέστατη επέμβαση, που δεν αλλάζει σημαντικά την ανατομία του γαστρεντερικού συστήματος, και δεν απαιτεί τη χρήση ξένου σώματος. Τα προβλήματα από μειωμένη απορρόφηση βιταμινών, ιχνοστοιχείων και άλλων θρεπτικών ουσιών είναι εξαιρετικά σπάνια.

Εφόσον γίνει σωστή επιλογή ασθενών, τα αποτελέσματα είναι άριστα. Η μεγάλη πλειοψηφία των ασθενών διατηρεί την απώλεια βάρους, ή έχει μια μικρή επαναπρόσληψη της τάξης του 5-10% στα 5 χρόνια από το γαστρικό μανίκι. Αν όμως ο ασθενής δεν πειθαρχεί στις διαιτολογικές οδηγίες, μπορεί να προκαλέσει διάταση του στομάχου, με αύξηση της χωρητικότητας του που οδηγεί σε σταδιακή επαναπρόσληψη βάρους. Σε περίπτωση μεγάλης επαναπρόσληψης ή και αποτυχίας της επέμβασης, μπορεί να απαιτηθεί ο ασθενής να υποβληθεί σε νέο χειρουργείο παχυσαρκίας. Σ’ αυτή την περίπτωση επιλέγουμε είτε να επαναληφθεί το γαστρικό μανίκι, ή μετατροπή του σε Γαστρικό Bypass.

Τι επιπλοκές μπορεί να έχει το γαστρικό μανίκι

Η επιμήκης γαστρεκτομή (sleeve) ή γαστρικό μανίκι είναι γενικά ένα πολύ ασφαλές χειρουργείο χωρίς πιθανές επιπλοκές. Η χειρότερη επιπλοκή είναι η διαφυγή από τη γραμμή συρραφής. Τα συμπτώματα της διαφυγής μετά από την επέμβαση είναι ο πόνος, ο πυρετός, οι εμετοί, και σε βαρύτερες περιπτώσεις εικόνα περιτονίτιδας και σήψη. Η διαφυγή συμβαίνει στο 2-3% των περιπτώσεων, και συνήθως αντιμετωπίζεται συντηρητικά, αλλά μπορεί να χρειαστεί εκ νέου λαπαροσκόπηση για αντιμετώπιση. Άλλες επιπλοκές είναι η αιμορραγία, λοιμώξεις, αναπνευστικές επιπλοκές και θρομβώσεις. Μακροχρόνιες επιπλοκές μπορεί να είναι επίσης οι εμετοί, η απώλεια υπερβολικού βάρους, ή αντίθετα η αποτυχία της επέμβασης.

Τι είναι το γαστρικό bypass (γαστρική παράκαμψη);

Το Γαστρικό Bypass ή αλλιώς γαστρική παράκαμψη θεωρείται η πιο επιτυχημένη επέμβαση απώλειας βάρους και στις παρακάτω γραμμές θα βρείτε ότι πληροφορία για το πως γίνεται, τις ενδείξεις, τα αποτελέσματα και το κόστος.

Το γαστρικό bypass είναι μία τεχνικά περίπλοκη και διαιτολογικά απαιτητική επέμβαση, που οδηγεί σε πολύ μεγάλη απώλεια βάρους. Όμως κάνει απαραίτητη τη λήψη βιταμινούχων και διατροφικών συμπληρωμάτων, καθώς και διαιτολογική παρακολούθηση εφ’ όρου ζωής. Γι’ αυτό το λόγο διενεργείται σε άτομα που έχουν ανάγκη πολύ μεγάλης απώλειας βάρους, και σε περίπτωση διατροφικών συνηθειών που θα οδηγούσαν σε αποτυχία μια από τις συνηθισμένες μεθόδους απώλειας βάρους όπως το γαστρικό μανίκι και η γαστρική πτύχωση.

Η επέμβαση αλλάζει εντελώς την ανατομία και το μεταβολισμό του ασθενούς, καθώς το μικρό μέγεθος του υπολειπόμενου στομάχου χωράει λιγότερη τροφή, ενώ η ανάμειξη τροφής και υγρών της πέψης και άρα η απορρόφηση θρεπτικών στοιχείων, συμβαίνει στο σημείο ένωσης των δυο τμημάτων του εντέρου, αφού έχουν παρακαμφθεί 2 μέτρα λεπτού εντέρου. Τα αποτελέσματα μετά από μία επέμβαση γαστρικό bypass είναι ο ασθενής να νιώθει γεμάτος με λιγότερη τροφή, η οποία απορροφάται λιγότερο από το έντερο, και αποδίδει λιγότερες θερμίδες στον οργανισμό. Αν δε ο ασθενής καταναλώσει γλυκά ή λιπαρές τροφές, αυτά δεν απορροφούνται, και μπορεί να προκαλέσουν διάρροιες, αναγκάζοντας τον έτσι να συμμορφωθεί στις διαιτολογικές οδηγίες. Σημαντικό ρόλο φαίνεται να παίζουν και αλλαγές στις εντερικές ορμόνες. Μετά την επέμβαση μειώνονται τα επίπεδα Γκρελίνης που είναι η ορεξιογόνος ορμόνη του στομάχου, και το GLP-1, που βελτιώνει το μεταβολισμό της γλυκόζης και εμπλέκεται στην αντιμετώπιση του Σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.

Σε ποιους απευθύνεται το γαστρικό bypass;

Η μακροχρόνια επιτυχία της βαριατρικής χειρουργικής στηρίζεται στην επιλογή της κατάλληλης επέμβασης για τον κατάλληλο ασθενή. Το γαστρικό bypass επιτυγχάνει απώλεια βάρους συνδυάζοντας περιορισμό πρόσληψης τροφής και μειωμένη απορρόφηση θερμίδων. Χάνουμε περισσότερα κιλά, και έχουμε χαμηλότερη πιθανότητα να τα ξαναπάρουμε σε σχέση με άλλα βαριατρικά χειρουργεία. Τα ποσοστά θεραπείας Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 είναι πολύ ψηλότερα σε σχέση με άλλα χειρουργεία. Σε γενικές γραμμές θεωρείται η καλύτερη επέμβαση απώλειας βάρους. Η πολυπλοκότητα του χειρουργείου όμως, σε συνδυασμό με τα σπάνια, αλλά υπαρκτά προβλήματα από μειωμένη απορρόφηση βιταμινών και σιδήρου, το κάνουν ιδανικό για ένα συγκεκριμένο πληθυσμό παχύσαρκων ασθενών.

Οι ιδανικοί ασθενείς στους οποίους απευθύνεται το γαστρικό bypass ως αρχική επέμβαση, είναι άτομα με πολύ ψηλό Δείκτη Μάζας Σώματος, άνω του 50 kg/m². Επίσης άτομα που έχουν τάση για τσιμπολογήματα ή με τροφικούς εθισμούς, έχουν καλύτερα αποτελέσματα με Γαστρικό Bypass παρά με Γαστρικό Μανίκι. Πάσχοντες από Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2 ή Μεταβολικό Σύνδρομο εμφανίζουν ταχύτατη βελτίωση των παθήσεων και μείωση των φαρμάκων τους μετά από Γαστρικό Bypass, το οποίο και θεωρείται χειρουργική θεραπεία διαβήτη. Άτομα με χάνουν και ξαναπαίρνουν πολλά κιλά μετά από δίαιτα, έχουν μικρότερες πιθανότητες υποτροπής μετά από Γαστρικό Bypass. Και τέλος, όσοι έχουν υποβληθεί σε βαριατρικό χειρουργείο περιοριστικού τύπου, και δεν έχασαν ή ξαναπήραν κιλά, είναι καλύτερο να υποβάλλονται σε Γαστρικό Bypass.

Οι ασθενείς ξεκινούν να πίνουν υγρά το απόγευμα μετά την επέμβαση, και παίρνουν εξιτήριο μετά από 2-3 ημέρες εφόσον μπορούν να σιτίζονται ικανοποιητικά. Υποβάλλονται σε αντιπηκτικές ενέσεις για 2 εβδομάδες. Παίρνουν συμπληρώματα βιταμινών και γαστροπροστασία εφ όρου ζωής. Ακολουθείται ειδική διατροφή για 4-6 εβδομάδες, και διαιτολογική παρακολούθηση ανά τρίμηνο.

Mini Bypass

Το Mini Bypass ή Γαστρικό Bypass μιας αναστόμωσης είναι μια τεχνική παραλλαγή του γαστρικού που εφαρμόζεται τα τελευταία χρόνια. Και πάλι η επέμβαση γίνεται λαπαροσκοπικά μέσα από 5 μικρές τομές. Όπως και στο Γαστρικό Bypass διαχωρίζουμε το στομάχι, αλλά το νέο στομάχι που παραμένει έχει μεγαλύτερη χωρητικότητα. Στη συνέχεια συνδέουμε το έντερο στο στομάχι σε ένα σημείο μόνο (Αναστόμωση), έχοντας παρακάμψει 2 μέτρα λεπτού εντέρου. Το πλεονέκτημα του Mini Bypass είναι ότι γίνεται μόνο μια αναστόμωση, μειώνοντας έτσι την πιθανότητα επιπλοκών από τη δεύτερη αναστόμωση, μειώνοντας ταυτόχρονα και τη δυσκολία της επέμβασης.

Τα αποτελέσματα της επέμβασης είναι πολύ καλά, με απώλεια βάρους και βελτίωση μεταβολισμού γενικότερα στα ίδια επίπεδα με το Γαστρικό Bypass (γαστρική παράκαμψη). Το mini bypass φαίνεται να οδηγεί σε ψηλότερα ποσοστά έλλειψης σιδήρου και αναιμίας. Από την άλλη τα ποσοστά θεραπείας του διαβήτη είναι καλύτερα. Τα δεδομένα παρακολούθησης των ασθενών που έχουν υποβληθεί σε Mini Bypass φτάνουν τη δεκαετία, και αναμένουμε τις μελέτες από πιο μακροχρόνια παρακολούθηση για να βγάλουμε τα τελικά αποτελέσματα.