Τι είναι η ελκώδης κολίτιδα;

Η ελκώδης κολίτιδα ανήκει στις φλεγμονώδεις νόσους του εντέρου μαζί με τη νόσο Crohn. Εντοπίζεται συχνότερα στο παχύ έντερο και στο ορθό αλλά μπορεί να έχει συχνά και εξωεντερικές εκδηλώσεις. Αφορά στην ύπαρξη φλεγμονωδών εστιών στο βλεννογόνο του παχέος εντέρου άλλοτε άλλης έκτασης και εντόπισης. Εμφανίζεται συχνότερα σε νεαρά άτομα αλλά μπορεί κάλλιστα να εμφανιστεί και σε οποιαδήποτε ηλικία και σε μεσήλικες κάποιες φορές και ως τυχαίο εύρημα κατόπιν κολονοσκόπησης. Σε χρόνιες, παραμελημένες χωρίς θεραπεία περιπτώσεις, η νόσος μπορεί να επεκταθεί σιωπηρά και να καταλάβει ολόκληρο το παχύ έντερο.

Ποια είναι τα αίτια της ελκώδους κολίτιδας;

Τα ακριβή αίτια της ελκώδους κολίτιδας παραμένουν άγνωστα ωστόσο είναι κοινή παραδοχή ότι είναι αυτοάνοσης αρχής. Το παχύ έντερο αρχίζει να αντιδρά σε ερεθίσματα που φαινομενικά είναι αθώα και δεν θα έπρεπε να αντιδράσει αυτό σε αυτά.

Με ποια συμπτώματα εμφανίζεται η ελκώδης κολίτιδα;

Τα συμπτώματα με τα οποία εμφανίζεται η ελκώδης κολίτιδα ποικίλουν ανάλογα με την εντόπιση το στάδιο και το προχωρημένο της νόσου. Αυτά μπορεί να αφορούν συχνότερα εμφάνιση διάρροιας, αιματηρές κενώσεις, χρόνιο κοιλιακό άλγος, φουσκώματα, απώλεια βάρους, πυρετός, ενώ σε πολλές περιπτώσεις μπορεί να μην εμφανιστούν καν συμπτώματα και η διάγνωση της να είναι αποτέλεσμα μιας τυχαίας κολονοσκόπησης ρουτίνας.

Σημαντικές και αρκετά βασανιστικές για τον ασθενή είναι και οι έξωεντερικές εντοπίσεις και φαινόμενα της ελκώδους κολίτιδας που μπορεί να αφορούν ερυθρότητα και πόνο στα μάτια, οίδημα και πόνο στις αρθρώσεις καθώς και δυσκαμψία, καθώς και την εμφάνιση δερματικών εξανθημάτων.

Σημαντική παρενέργεια της ελκώδους κολίτιδας είναι η εμφάνιση σκληρυντικής χολαγγειίτιδας κατά την οποία παρότι σπάνια επιπλοκή, τα χοληφόρα σε σχεδόν σε όλη τους την έκθεση φλεγμαίνουν άσηπτα και προοδευτικά δυσλειτουργούν και καταστρέφονται. Παιδιά με ελκώδη κολίτιδα συχνά εμφανίζουν προβλήματα στην με την ανάπτυξη τους και αυτό γιατί η εντερικές διαταραχές που προκαλεί σχετίζονται με απώλεια βάρους όπως και οι θεραπείες που λαμβάνουν για αυτήν.

Μια από τις σημαντικότερες και πιο επικίνδυνες οι επιπλοκές είναι η εμφάνιση τοξικού μεγάκολου κατά το οποίο σε όλη την έκταση του παχύ έντερο φλεγμαίνει και διατείνεται με αποτέλεσμα άμεσο κίνδυνο για για ισχαιμία και ρήξη του τοιχώματος και κατ΄επέκταση ανεξέλεγκτη περιτονίτιδα. Για το λόγο αυτό οι εκτεταμένες περιπτώσεις ελκώδους κολίτιδας θα πρέπει να χειρουργούνται έγκαιρα πριν την εμφάνιση τέτοιων επιπλοκών.

Πως γίνεται η διάγνωση για την ελκώδη κολίτιδα;

Αρχικά γίνεται αιματολογικός έλεγχος κατά τον οποίο βρίσκονται αυξημένοι οι δείκτες φλεγμονής που ωστόσο δεν είναι ειδικοί και μπορεί να εμφανιστούν και σε άλλα αυτοάνοσα νοσήματα. Η οριστική διάγνωση γίνεται συνήθως με κολονοσκόπηση κατά την οποία εξέταση η εικόνα είναι χαρακτηριστική από τις αλλοιώσεις του βλεννογόνου του εντέρου αλλά μπορεί να παρθεί και βιοψία για περαιτέρω έλεγχο.

Ποια είναι η θεραπεία για την ελκώδη κολίτιδα;

Στα αρχόμενα στάδια της νόσου η αντιμετώπιση είναι συντηρητική με χορήγηση εξειδικευμένων φαρμάκων με αντιφλεγμονώδη συστηματική και τοπική δράση και κορτιζονοθεραπεία. Ανάλογα με την εντόπση της νόσου στο έντερο, η θεραπεία μπορεί να αφορά από του στόματος χορήγηση φαρμάκων, υπόθετα, ή θεραπευτικούς υποκλυσμούς. Σε πιο προχωρημένες καταστάσεις και προκειμένου οι εξωτερικές εκδηλώσεις και παρενέργειες της νόσου να μην γίνουν μη αναστρέψιμες, θα απαιτηθεί χειρουργική αντιμετώπιση ανάλογα με την έκταση της νόσου.

Η χειρουργική αντιμετώπιση της νόσου γίνεται με μερική κολεκτομή όταν αφορά ένα ανατομικό τμήμα του παχέος εντέρου, ή ολική κολεκτομή όταν αφορά όλο το παχύ έντερο. Στην δεύτερη περίπτωση θα απαιτηθεί ειλεοπρωκτική αναστόμωση του λεπτού εντέρου, ή δημιουργία ειλεϊκού J-Pouts και κώλοπρωκτική αναστόμωση,ή δημιουργία τελικής ειλεοστομίας ανάλογα με την περίπτωση. Ο στόχος των σύγχρονων τεχνικών με δημιουργία νεοληκύθου του λεπτού ή παχέος εντέρου, είναι η βελτίωση της ακράτειας και η αποφυγή οριστικής τελικής ειλεοστομίας.